Aantekeningen |
- BBL 1997, Drs. J.B. Vernetten
De vrouw van Johannes Pauli:
In een vorige aflevering van De Brabantse Leeuw] Johannes Pauli zijn nageslacht", De Brabantse Leeuw, XLV (1996) 129 e.v. publiceerde
de heer L.P.F.M. de Brouwer het interessante geval van Johannes Pauli, een Afrikaanse neger, die waarschijnlijk als slavenkind
naar Suriname is meegebracht, enige jaren daarna door toedoen van een Nederlandse familie naar Nederland is overgekomen,
door protectie van deze familie is geëmancipeerd en ten slotte als ondervorster en later als veldwachter werd aangesteld. Johannes
Pauli trouwde te Tilburg in de gereformeerde kerk op 25 november 1787 met Anneke van der Schans, geboren te 's-Grevelduin-Capelle
omstreeks 1781.
Het gaat er nu over, wie deze Anneke van der Schans was. De heer De Brouwer noemt haar een dochter van Adriaan van der Schans en
Elisabeth Verschuren. Dit huwelijk bestond echter niet. Adriaan van der Schans, wonende in Capelle, was getrouwd met Johanna van
Hagoort (ook genoemd Joanna Hagoort). Uit dit huwelijk werd een dochter Anna geboren, die te Capelle gereformeerd gedoopt werd
op 18 maart 1761.
Voor bestaat er geen twijfel dat het bij de vrouw van Johannes Pauli om deze Anna gaat. De naam klopt, de plaats klopt, de datum stemt
overeen met haar leeftijd bij het huwelijk en bij overlijden, denaam van de vader klopt, alleen de naam van de moeder klopt niet. De
achternaam Verschuren is nog wel verklaarbaar, want Johanna van Hagoort is in 1768, na het overlijden van Adriaan van der Schans,
hertrouwd met Johannes Verschuren, -maar dan blijft het feit dat de voornaam niet klopt.
Nu is, anders dan de tekst van het eerder genoemde artikel suggereert, de naam van de moeder niet vermeld in de huwelijksakte
van Anneke van der Schans. Er is alleen sprake van „haar moeder".
De naarn Elisabeth Verschuren duikt pas ruim veertig jaar nadien op, namelijk in de overlijdensakte van Anna van der Schans. Zij
overleed te Hilvarenbeek op l november 1829 op 68-jarige leeftijd.
Zij was toen al tien jaar weduwe van Johannes Pauli. Het overlijden werd aangegeven door haar oudste in leven zijnde zoon, die evenals
zijn overleden vader veldwachter was. Deze zoon was waarschijnlijk niet erg op de hoogte van de familie van zijn moeder, want
het heeft er alle schijn van dat Anna van der Schans al voor het huwelijk met haar familie gebroken had.
Anna's moeder, Johanna van Hagoort, had bij haar tweede man een dochter Elisabeth, die dus Elisabeth Verschuren heette. Het lijkt mij
nu waarschijnlijk dat Anna's zoon deze twee vrouwen (Johanna van Hagoort en Elisabeth Verschuren) door elkaar heeft gehaald en als
moeder van zijn moeder abusievelijk Elisabeth Verschuren heeft opgegeven. Elisabeth Verschuren was echter niet de moeder van
Anna van der Schans, maar haar halfzuster.
Hoewel in de genealogie het afwijken van een bron altijd een discutabele zaak is, lijkt het mij, doordat de fout kan worden getraceerd
en tot op zekere hoogte kan worden verklaard, dat deze akte toch mede een bewijs is dat de juiste afstamming is gevonden.
|